Tuesday, April 29, 2008

Κάστε καλά γλέντι...

Πέσανε τα σύρματα και είπανε ότι ανήμερα το Πάσχα έγινε γλέντι τρικούβερτο στο Καλοχώρι!
Ήταν γεμάτο το καφενείο και δεν είχε θέσεις για πελάτες - ο κόσμος δεν έβρισκε θέσεις κι έφευγε, είπαν στο σύρμα!
Δυο τραγουδιστές στην ορχήστρα, όργανα πολλά και καλά, κέφι τρικούβερτο.... κάτσε καλά, δηλαδή!

Χόρεψαν, λέει, έσκασαν όχι μόνο από το παχύ τ' αρνί αλλά και από τον χορό!

Τον Νοέμβριο που ήμουν εγώ στο χωριό, και έτυχε να κάνουν κι ένα γλέντι, είχε αυτήν την ορχήστρα μ' έναν τσαχπίνη νταουλζή που τα τσαλίμια του με το νταούλι δεν τα προλάβαινα να τα φωτογραφίσω...

Κρίμα που δεν έχω ανταποκριτή στο χωριό να μου στέλνει φωτογραφίες...
Άντε καλή χώνεψη από τα παχιά τα αρνιά...

Tuesday, April 8, 2008

Η ΟΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Κ. ΛΑΓΟΥ ΕΔΩ

UPDATE 15/10/2008:

MAIL από τον κύριο Λάγο στις 15 Οκτωβρίου 2008 με τίτλο: ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ "ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ"

Αγαπητή κ. Μελετλίδου.

Εύχομαι να είστε καλά και να περάσατε ωραία στις διακοπές το καλοκαίρι. Από την τελευταία φορά που επικοινωνήσαμε μαζί μέχρι και πριν από λίγες εβδομάδες, έγραφα το βιβλίο μου με θέμα τη Μάχη των Οχυρών (1941).
Το ευχάριστο είναι ότι τελείωσα τη συγγραφή του και έτσι θα κυκλοφορήσει στις 23 Οκτωβρίου. Μάλιστα η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών διοργανώνει έκθεση (από 23/10 μέχρι και 23/11) με τις άγνωστες-αδημοσίευτες γερμανικές φωτογραφίες πάνω στις οποίες βασίστηκε το βιβλίο. Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Τρίτη 28 Οκτωβρίου από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Βασίλη Παπαγεωργόπουλο.
Θα σάς στείλω προσκλήσεις για τα εγκαίνια της έκθεσης -μόλις τις λάβω και' γω- και θα χαρώ πολύ αν μπορέσετε να έλθετε και να τα πούμε και από κοντά.
Δεν στάθηκε δυνατόν να ταυτοποιηθεί 100% το χωριό της φωτογραφίας που σας είχα στείλει, και έτσι στη λεζάντα της αναγράφεται ως "οικισμός κοντά στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο". Πάντως αποδείχτηκε ότι δεν ήταν το Καλοχώρι.

Σας έχω τις αναφορές στην ιστοσελίδα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών για τη φωτογραφική έκθεση και το βιβλίο μου


http://www.ems.gr/ekdilwseis.php?catid=52&id=74

http://www.ems.gr/ektheseis_periodikes.php?id=35


Με εκτίμηση
Κώστας Λαγός



Ο αναγνώστης και συγγραφέας κ. Κωσταντίνος Λάγος μου στέλνει mail από την Αθήνα με παράκληση προς ταυτοποίηση του χωριού που φαίνεται στην φωτογραφία!
Είναι το χωριό μου αυτό; Το Καλοχώρι Σερρών του 1941;

Σύμφωνα με τον κ. Λάγο η φωτογραφία ελήφθη από γερμανική μονάδα ακριβώς σαν σήμερα, 6 Απριλίου, πριν 67 χρόνια! Με την έναρξη, δηλαδή, της εισβολής των Γερμανών στην Ελλάδα.

Επειδή ο κ. Λάγος, όπως λέει, γράφει βιβλίο με θέμα την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα το 1941 και την μάχη στα Οχυρά της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου θα ήθελα να κάνω ότι περνά από το χέρι μου να βοηθήσω!
Ωστόσο ένα χωριουδάκι μέσα σε φλόγες, που φαίνεται σε μια φωτογραφία από το 1941, ίσως μόνο οι πιο ηλικιωμένοι από μένα θα μπορούσαν να θυμηθούν. Και όπως ξέρουμε η γενεά αυτή έχει άγνοια από internet και mail, για να έρθω σε επικοινωνία, αλλά δεν σηκώνουμε τα χέρια - επιμένουμε και ψάχνουμε!
Αυτός είναι ο λόγος που αποφασίστηκε η ανάρτηση αυτού του κειμένου - με λίγη καλή τύχη ίσως βρεθεί μια απάντηση!

Παραθέτω εδώ αποσπάσματα από τα mail του κ. Λάγου ακριβώς όπως μου τα γράφει μετατρέποντάς τα μόνο από τα greeklish στα ελληνικά:
...Πάντως αν γίνει η ταυτοποίηση του χωριού με το Κλαοχώρι, θα είναι η πρώτη γνωστή φωτογραφία από τις γερμανικές επιχηρήσεις σ' αυτό τον τομέα του Μπέλες. (Μπέλες είναι το βουνό που χωρίζει Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία και Ελλάδα, γι αυτούς που δεν γνωρίζουν)

Θα είναι επίσης πολύ σημαντικό για το ίδιο το χωριό σας γιατί θα επιβεβαιώνει γεγονότα που μόνο οι Γερμανοί κατέγραψαν. Δηλαδή ότι βομβάρδισαν το Καλοχώρι και ότι έδωσαν μάχη μέσα στο χωριό με Έλληνες στρατιώτες στην οποία (δυστυχώς) νίκησαν. Κάτοικοι τότε δεν υπήρχαν στο Καλοχώρι αφού το είχαν εκκενώσει λίγες μέρες νωρίτερα!

Και συνεχίζει:
...Με την ευκαιρία αυτή σας στέλνω και δεύτερη φωτογραφία που τράβηξε η ίδια γερμανική μονάδα πριν μπει στο (αταύτιστο) χωριό και όταν ακόμη κατηφόριζε το Μπέλες από την ελληνική πλευρά του. Νομίζω ότι έχει ληφθεί πάνω στο Τριεθνές (Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, Βουλγαρία) και στο βάθος θα πρέπει να είναι οι περιοχές Καλοχωρίου και Πλατανακίων. Αν πράγματι αυτό ισχύει τότε θα είναι καλή ένδειξη ότι το χωριό είναι το Καλοχώρι.

Όποιος λοιπόν μπορεί να βοηθήσει για να γραφτεί ένα κομμάτι ιστορίας όπου, μάλιστα, και σύμφωνα με τον κ. Λάγο το χωριό μου ήταν το πρώτο που είχε βομβαρδιστεί, ας επικοινωνήσει είτε μέσω σχολείων είτε μέσω mail στο: sumelaki@hotmail.com

Εύχομαι στον κ. Λάγο κάθε επιτυχία στο βιβλίο του και σε περίπτωση που ανέβει στο Καλοχώρι για ταυτοποίηση της φωτογραφίας θα 'ταν επιθυμία μου να 'μουν κι εγώ εκεί!

ΣΧΟΛΙΑ ΑΠΟ ΚΑΛΟΧΩΡΙΤΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

Ο Ιορδάνης Χριστοφορίδης, από το Göteborg της Σουηδίας, κάνει με mail τις εξής παρατηρήσεις:

Όχι! – Δεν είναι το Καλοχώρι.

  1. Η φωτογραφία δε θυμίζει τίποτα από το Καλοχώρι πριν το 1947

  2. Δεν άκουσα ποτέ από Καλοχωρίτη ότι το Καλοχώρι το 1941 βομβαρδίστηκε από Γερμανούς, αλλά ούτε είδα ποτέ δήγμα συνέπειας βομβαρδισμού στο χωριό μέχρι το 1947

  3. Στο Καλοχώρι μέχρι το 1960 δεν υπήρχε κανένα σπίτι κτισμένο με ορθογώνια πελεκημένες πέτρες στις εξωτερικές γωνίες των τοίχων. Τούτο σε αντίθεση με σπίτια στη φωτογραφία, που μάλλον δείχνουν να έχουν τέτοια πέτρα στις γωνίες

  4. Δεν άκουσα ποτέ ότι τα φημισμένα Ελληνικά οχυρά στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα υπήρξαν στο Τριεθνές. Ερείπια από τέτοια οχυρά υπάρχουν δεκάδες χιλιόμετρα ανατολικά του Τριεθνές, αμέσως μετά τον ποταμό Στρυμόνα. Λέγετε ότι το βουνό Μπέλες, η σωστότερα το ιδιόμορφο του βουνού, αποτελεί φυσικό οχυρό της γραμμής των συνόρων της περιοχής

Καλή τύχη με το βιβλίο

Jordanis Christoforidis

Και η Ιωάννα Ραφαηλήδου από Νέα Υόρκη γράφει:

NO IS NOT YOUR KALOXORI OR MY KALOXORI. PLEASE DON'T DISTORT THE FACTS.
AS MUCH AS I LIKE TO HAVE OUR VILLAGE TO BE FAMOUS LIKE THIS IS NOT.
I SPOKE TO MY SISTER AND MY BROTHER ABOUT IF THE GERMANS BOMB OUR VILLAGE AND BOTH SAID NOT. THE GERMANS DID NOT DROP A SINGLE BOMB ON OUR VILLAGE. IF THEY HAD DONE THEN HOW COME MY HOUSE IS STILL THERE INTACT OR YOUR HOUSE.
I DON'T MEAN THE NOW IS THERE BUT AFTER THE GERMANS LEFT YOUR HOUSE WAS STILL THERE.
I DON'T LIKE MISINFORMATION GIVEN TO PEOPLE.
SEE CLOSER THE AREA AND THINK IF THIS IS ANY PLACE ANYWHERE OF OUR VILLAGE AND THEN CONCLUDE IF THIS OUR VILLAGE.
OUR VILLAGE GOT SOME OF ITS HOUSE BURNED ONLY DURING THE TIME OF CIVIL WAR.
KALOXORI AND KATOXORI ARE TWO DIFFERENT NAMES.
YANNA (IOANNA)

Σαν συνέχεια μας γράφει ο κ. Λάγος τα εξής: (αφήνω το κείμενό του όπως είναι - στα greeklish)

Geia sas k. Meletlidou.

Sas euxaristw para polu gia th sundromh sas sthn
prospa8eia mou na tautisw to xwrio sth fwtografia.
Brhka eksairetikh thn parousiash tou aithmatos mou sto
site sas!
Exw antallaksei arketa emails me mia sumpatriwtissa
sas, thn k. Joanna Rafahlidou sth Nea Yorkh, thn opoia
8a h8ela na euxaristhsw kai dhmosiws gia tis
plhrofories pou mou esteile. Epishs 8a h8ela na
euxaristhsw kai ton k. Xristoforidh gia ta dika tou
sxolia, ka8ws kai tis euxes tou gia to biblio.
H k. Rafahlidou kai o k. Xristoforidhs sumfwnoun oti
to eikonizomeno xwrio DEN einai to Kaloxwri. Pantws
brhka idiaitera endiaferousa thn pepoi8hsh tous oti
sto Kaloxwri den epese oute mia germanikh bomba to
1941, kai fusika oti den egine maxh sthn opoia
sunelhf8hsan aixmalwtoi 480 Ellhnes stratiwtes. Auto
omws erxetai se anti8esh me thn epishmh stratiwtikh
istoria pou katagrafei:

Ekdosh tou Genikou Epiteleiou Stratou, Dieu8unsh
Istorias Stratou: "Agwnes eis thn Anatolikhn
Makedonian kai thn Dytikhn 8rakhn (1941)", sel. 132
"Peri thn 11.00 (stis 6 Apriliou 1941) to epite8en
Germanikon tagma ef8asen eis Kaloxwrion, oper kai
katelabe, sullabon en tw metaksu peri tous 480
aixmalwtous".

Edw h epishmh ekdosh ths Dieu8unshs Istorias tou
Genikou Epiteleiou Stratou dinei parapomph sto biblio
tou Germanou Alex Buchner, "Der Deutche
Griechenland-Feldzug, Operationen der 12. Armee 1941.
(Heidelberg: Kurt Vowinckel, 1957)", sel. 108, opou
shmeiwnei oti h aixmalwsia twn 480 Ellhnwn egine ENTOS
tou Kaloxwriou, kai oti prohgh8hke maxh (adieukrinhsto
omws an auth egine entos tou xwriou, h eksw apo auto).
Katalhgei o Buchner me th frash "to apogeuma ths idias
meras oloklhro to 2o Tagma tou 143ou Suntagmatos
Oreinwn Katadromwn ths 6hs Oreinhs Merarxias
sugkentrw8hke sto Kaloxwri."
O Buchner basise tis plhrofories tou se anafores
Germanwn stratiwtikwn ths monadas, ka8ws kai sto
epishmo hmerologio (ths monadas).
Epeidh oi duo fwtografies pou sas esteila proerxontai
apo th sugkekrimenh monada (143o Suntagma Oreinwn
Katadromwn) kai feroun hmeromhnia 6-4-41 ekana to
logiko syllogismo oti to bombardismeno xwrio (spitia
tou kaigontai) me th germanikh falagga etoimh na
eisel8ei,8a mporouse na einai to Kaloxwri. Sthrix8hka
stis parapanw anafores gia maxh kai sullhpsh
ekatontadwn aixmalwtwn.
Omws oi sumpatriwtes sas einai bebaioi oti den egine
maxh mesa sto Kaloxwri kai oti to xwrio sas den
bombardisthke. Den apokleietai ka8olou oi Germanoi
-giati oi prwtotupes istorikes phges einai germanikes
kai oxi ellhnikes- na shmeiwsan la8os sto onoma tou
xwriou sto opoio pragmatopoihsan thn epixeirhsh. Se
kapoia shmeia tou epishmou hmerologiou ths monadas, to
xwrio, opou sunelaban tous 480 Ellhnes stratiwtes
(prosoxh: oxi polites), anaferetai ws KALOXWRION alla
se ena shmeio einai to KATOXWRION. Sthn epishmh ekdosh
tou Ellhnikou Stratou gia ta gegonota tou
ellhnogermanikou polemou to onoma tou xwriou opws
eidame exei apodo8ei ws "KALOXWRION".
Pantws, opoio kai na einai to xwrio, einai sigouro oti
8a prepei na einai sthn genikoterh perioxh meta to
trie8nes dutika twn Anw Poroiwn kai anatolika ths
Doiranhs, dioti ekei edrase to 143o Suntagma stis 6
Apriliou. H k. Rafahlidou ekane mia skepsh, mhn tyxon
auto einai h Kastanousa, kati pou 8a elegksw.
Oson anafora thn ekkenwsh twn katoikwn tou Kaloxwriou
thn paramonh ths germanikhs eisbolhs, oi epishmes
ellhnikes phges katagrafoun oti ola ta xwria ths
ellhnoboulgarikhs me8oriou eixan ekkenw8ei mexri kai
to telos Martiou 1941, logw to oti h germanikh eisbolh
-pou elabe xwra stis 6 Apriliou 1941- htan
anamenomenh.
Den apokleietai omws sto Kaloxwri na emeinan pisw
kapoioi katoikoi kai na htan ekei otan to xwrio
katelhf8h apo tous Germanous. Sunh8ws otan mia perioxh
ekkenwnetai apo tous katoikous ths gia opoiodhpote
logo , arketoi menoun pisw arnoumenoi na fugoun.
Auta einai ta nea mexri twra sxetika me thn
tautopoihsh tou xwriou ths fwtografias. Opws sas eixa
anaferei, eimai bebaios oti mono me epitopou ereuna 8a
mporesw na kanw bebaih tautopoihsh tou. Auto kai egine
perusi otan episkefthka ta Anw Poroia opou kai
tautopoihsa gurw stis 12 fwtografies pou eixan lhf8ei
apo tous Germanous, mesa kai gurw apo auto to xwrio
stis 6-7 Apriliou 1941. Oi fwtografies autes htan apo
to 141o Suntagma Oreinwn Katadromwn, diaforetikh
dhladh monada apo auth pou epite8hke sthn dikh sas
perioxh. To polu shmantiko me ta Anw Poroia htan oti
mporesa na tautisw -me th boh8eia twn katoikwn- akomh
kai fwtografies pou eixan lhf8ei sthn perioxh ths
Omorfoplagias (Demir Kapou, Kis Mpounar), boreiws tou
xwriou. Ekei do8hke mia megalh maxh metaksu tou
ellhnikou stratou kai twn Germanwn. Exw arketes
fwtografies ap' authn th maxh.
To biblio mou omws den 8a periorizetai sth Rodopolh,
alla 8a pianei olh thn ellhnoboulgarikh me8orio. Oi
pio sugklonistikes fwtografies einai apo tis maxes pou
do8hkan sta Oxura ths Grammhs Metaksa. Oi perissoteres
exoun lhf8ei panw stis maxes, enw oi Germanoi
eformoun enantiwn twn Oxurwn. Alles einai meta to
peras twn maxwn kai deixnoun ta ptwmata Ellhnwn kai
Germanwn pou skotw8hkan stis maxes, katestrammena
germanika te8wrakismena, th sulhpsh Ellhnwn aixmalwtwn
kai thn paradosh twn Oxurwn k.a. Auta ta Oxura einai
anatolika ths perioxhs ths Rodopolhs. Ksekinousan apo
to Roupesko kai ef8anan mexri panw apo thn Ksan8h. Ta
perissotera htan sugkentrwmena aristera kai deksia tou
Strumona. Istibei, Kelkagia, Arpalouki, Popotlibitsa
Paliouriwnes, Roupel, Kalh, Karatas k.a.
Sth dikh sas euruterh perioxh den uphrxan oxura, para
mono kapoia fulakia kai poluboleia. Oi Germanoi ta
katelaban mesa se mia mera alla se kapoia apo auta
eginan sklhres maxes.
Gia paradeigma, to poluboleio up' ari8mon 8, sthn
Omorfoplagia, panw apo ta Anw Poroia, probale
eksairetikh antistash, prokalontas megales apwleies
stous eisboleis. Oi Germanoi otan sto telos parado8hke
h froura tou, dolofonhsan to dioikhth tou, enan efedro
loxia ton Dhmhtrio Itsio. Prokeitai gia to prwto
egklhma polemou twn Germanwn sth xwra mas (8a
akolou8ousan bebaia xiliades alla...). Duo apo tis
fwtografies pou exw, deixnoun to loxia dolofonhmeno
eksw apo to poluboleio tou me tous Germanous na
pozaroun ws nikhtes. H pio duskolh stigmh ths ereunas
mou htan otan anakalupsa oti o loxias eixe oikogeneia
kai malista oti o gios tou einai en zwh. Ton
episkefthka kai tou edwsa antitupa twn fwtografiwn me
ton patera tou. Apo tote eimaste polu kaloi filoi kai
exei boh8hsei se shmantiko ba8mo sthn ereuna mou.
To biblio an ola pane kala 8a ekdo8ei ton Oktwbrio
mazi me mia ek8esh twn fwtografiwn sth 8essalonikh. An
kai oi 320 fwtografies 8a einai to basiko stoixeio tou
bibliou 8a sumperilambanei kai polles agnwstes graptes
phges gia tis maxes.
8a h8ela kai pali k. Meletlidou na sas euxaristhsw
gia
th boh8eia sas thn ereuna mou. 8a sas enhmerwnw molis
exw kati newtero apo thn ereuna mou pou 8a exei sxesh
me to Kaloxwri, alla kai thn euruterh perioxh sas.
An 8elete mporeite na anarthsete sto site sas
apospasmata apo to email mou pou exoun na kanoun me to
Kaloxwri. Den nomizw na exei problhma h k. Rafahlidou
pou thn anaferw alla 8a sas steilw th dieu8unsh ths an
8elhsete na epikoinwnhsete mazi ths.

Me polu ektimhsh

Kwstas Lagos

Y.G. Oles oi fwtografies pou ereunw briskontai sthn
katoxh mou kai proerxontai apo ta arxeia Germanwn kai
Austriakwn stratiwtwn pou summeteixan sthn eisbolh
sthn Ellada to 1941. Einai fwtografies pou trabhksan
oi idioi apo ta metwpa kai einai adhmosieutes.

Thursday, April 3, 2008

Χαζεύοντας φωτογραφίες από Νέα Υόρκη ...

Ήταν παράλειψή μου να μην γράψω κάτι για την συχωριανή μου, την Ιωάννα, με την οποία πέρασα θαυμάσια τον Ιανουάριο που ήμουν στην Νέα Υόρκη.
Μένει εκεί εδώ και κάποιες δεκαετίες...

Με το μπέρδεμα που έγινε επιστρέφοντας για την Σουηδία, να ξεχάσω την φωτογραφική μου μηχανή στο αεροπλάνο με αποτέλεσμα να χαθεί, έχουν χαθεί και φωτογραφίες όπου είναι κι ο ένας αδελφός της Ιωάννας, ο Στάθης.
Δύο από τα παιδιά της αείμνηστης Όλγας, που με τον ιδιαίτερο της τρόπο έχει γράψει ιστορία στο χωριό, και του δουλευταρά του Κεράση!
Έτσι τον γνώριζα τουλάχιστον εγώ, δουλευταρά!
Να σφυρηλατεί αιωνίως σίδερα και λαμαρίνες...
Ακόμα το θυμάμαι το σιδεράδικο του - ένα χαμόσπιτο πάντα γεμάτο στην σκόνη εκεί που σήμερα υπάρχει το καφενείο του Γιάννη του Πηλέν που δυο κοπέλες από την Ανατολή διαχειρίζονται.

Σ' εκείνο το σημείο τον θυμάμαι αιωνίως εκείνον τον άνθρωπο.
Και πάντα με ένα ασυνήθιστο, θα έλεγα για την εποχή - αλλά ίσως και συνηθισμένο, καπέλο!
Δεν θυμάμαι καλά - καλά το ντιζάιν του!

Την δε Όλγα την θυμάμαι να τριγυρνά από δρόμο σε δρόμο και να μουρμουρίζει μονίμως για την κατάντια της κοινωνίας! Προφανώς και για την δική της κατάντια!
Οι φιλοδοξία της ίσως δεν ήταν ακριβώς να φύγει από χωριό και να πάει σ' ένα άλλο, μικρότερο και ίσως και χειρότερο από το δικό της....

Συχνά ερχόταν και στο σπίτι μας - με την μάννα μου ήταν συχωριανές και τα βρίσκανε!
Από το διπλανό χωριό, από την Καστανούσα, ήταν και οι δυο και συχνά άκουγα και της μάνας μου τα παράπονα για την κατάντια της!

Είμαι κατά 100 της 100 σίγουρη ότι και η μάνα μου και η Όλγα εάν είχαν τα απαραίτητα εφόδια και τις ιδανικές προϋποθέσεις θα διέπρεψαν στην κοινωνία με καριέρες και με εκπληρωμένες φιλοδοξίες... να μην μουρμουρίζουν οι κακομοίρες μετά; να μην παραπονιούνται για την γκαντεμιά τους;