ΚΑΛΑΝΤΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΕ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΥΣ...

Τέτοια βράδια φοβόμασταν να ψάλουμε τα κάλαντα στο χωριό.
Την παραμονή των Χριστουγέννων όλα πήγαιναν μια χαρά αλλά την παραμονή της πρωτοχρονιάς μας φοβέριζαν οι μεγάλοι.

Αυτοί μεταμφιεζόταν με ρούχα και στολές που δεν τους αναγνώριζες με τίποτα.
Τι ήταν εκείνο πάλι;
Γιατί άραγε το κάνανε... ποτέ δεν το έμαθα! Να ήταν άραγε οι λεγόμενοι καλικάντζαροι;
Είμαι σίγουρη πως το έχω ακούσει εις πολλάκις αλλά σήμερα δεν θυμάμαι γιατί μεταμφιέζονταν!

Και μας κάνανε εμάς τα μικρούλια ό,τι θέλανε οι κερατάδες.
Το κάνανε επίτηδες για να μας φοβερίσουν και να φύγουμε στα σπίτια μας για να μαζέψουν αυτοί τα λεφτά που, ούτως ή άλλως, τα είχαν οι χωρικοί για τα κάλαντα.
Το αν τα δίνανε στα μικρά ή στους μεγάλους τι τους ένοιαζε, αρκεί να πήγαιναν για τα κάλαντα!

Τις κερατούτσες θυμάμαι σαν το πιο συνηθισμένο τρατάρισμα όταν ψέλναμε στα σπίτια.

Από τότε έχω να τα φαω αυτά - δεν θυμάμαι καν την γεύση τους... θυμάμαι μόνο ότι δεν μου άρεζαν!

Στο επόμενο σκαλοπάτι έρχονταν οι καραμέλες μετά τα μανταρίνια και κάπου στο τέλος τα κέρματα.

Τι χαρά όταν γυρίζαμε σπίτι και μετρούσαμε τα κέρματα που είχαμε μαζέψει!
Τι ευτυχία, τι ανεμελιά... αλλά οι σκοτούρες σκοτούρες - άλλες τότε άλλες τώρα, τέλος πάντων...
Πόσο τα νοστάλγησα τώρα ξαφνικά!!!

Κανένα κέρμα αν δεν μας έδιναν οι άλλοι από τον Λάμπο πάντα θα το είχαμε!
Καλά, αυτόν τον αφήναμε τελευταίο.
Εκεί είχαμε σίγουρο το πενηντάλεπτο καμιά φορά και ολόκληρη δραχμή!
Πω... πω... πω ολόκληρη δραχμή!!!

Σπάνια συνέβαινε αλλά κάπου - κάπου το έκανε ο ωραίος εκείνος και γαλήνιος παππούλης, ο Λάμπος.
Νομίζω όταν μεγαλώσαμε λιγάκι άρχισε να μας δίνει ολόκληρη την δραχμή!

Τι απογοήτευση όταν μου έδιναν μήλα – από μικρό δεν μου άρεζαν αυτά τα φρούτα, ενώ τα μανταρίνια και τα πορτοκάλια τα δεχόμουν μια χαρά...
Όσο για τα φιρίκια θα προτιμούσα αυτά παρά οτιδήποτε άλλο.
Με κέρματα και φιρίκια μόνο αν επέστρεφα σπίτι θα ήμουν πανευτυχής....
Από τότε έχω να φαω από εκείνα τα νοστιμότατα φιρίκια και όσο και να τα ψάχνω δεν τα βρίσκω!

Ούτε στην Σουηδία ούτε στην Ελλάδα.

ΑΧ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΡΑΦΟΡΤΩΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΕΝΤΡΑ...

Προσπαθώ να θυμηθώ κάποια Χριστούγεννα στο χωριό, έστω δυσάρεστα, που μάλλον τέτοια θα υπάρχουν στην μνήμη.
Διότι ευχάριστες γιορτές δεν θυμάμαι να έχω κάνει ποτέ.

Θυμάμαι, ωστόσο, το χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίζαμε.
Μαζεύαμε χρωματιστά χαρτιά από καραμέλες που μας έδινε ο περιπτεράς, ο Πόλικας, συνήθως σαν αντάλλαγμα από αυγά διότι αυγά υπήρχαν σχεδόν πάντα - λεφτά ποτέ - και τα κρεμούσαμε στα κλαδιά του δέντρου.
Μη φανταστείτε, βέβαια, κανένα έλατο, ΧΑΧΑ!
Πού τέτοιες πολυτέλειες;

Ένα κλαδί από τα πεύκα ή τα κυπαρίσσια του σχολείου κόβαμε και προσπαθούσαμε να το κάνουμε να φαίνεται σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Προσθέταμε και λίγο βαμβάκι για χιόνι και νάτο το δέντρο στημένο δίπλα στο παράθυρο να φαίνεται και έξω!
Το Πατηρέικο δέντρο!
Για όσους δεν ξέρουν Πατήρη λέγανε τον πατέρα μου και ποτέ δεν έχω καταλάβει γιατί τον φώναζαν έτσι.
Μόνο μπατήρης δεν ήταν ο άνθρωπος!
Και έμπορος υπήρξε και τσέλιγκας, με εκατοντάδες κεφάλια, υπήρξε επομένως τουλάχιστον τα γαλακτοκομικά υπήρχαν πάντα σε πληθώρα στο σπίτι μας!
Τόση πληθώρα που το γάλα, που και σαν πρωινό και σαν μεσημεριανό και σαν βραδινό το τρώγαμε, σιχαίνομαι να το πιω τώρα!
Άρα μπατήρης δεν ήταν... αλλά άλλο καπέλο αυτό!

Και σήμερα στολίζουμε τα δένδρα μας μέχρι σχεδόν να πέσουν από το βάρος!
Δεν είναι δέντρα αυτά που στολίζουμε σήμερα παρά ένα καρναβάλι!

Πολυκατάστημα θα το ‘λεγα αυτό στη φωτογραφία!

Ω ναι, ανησυχώ με την πληθώρα και με την υπερκατανάλωση που ασυνείδητα έχει καταντήσει τον άνθρωπο άπληστο και αχάριστο.
Και τον καταναλωτή και τον παραγωγό, και όλα έχουν γίνει κουλουβάχατα...

Αν ήταν να διαλέξω μεταξύ του δέντρου των παιδικών μου χρόνων και αυτού εδώ στην φωτογραφία θα διάλεγα εκείνο με του Πόλικα τα καραμελόχαρτα!
Εκείνο το μικρό, το χαριτωμένο και φτωχικό αλλά το γεμάτο σημασία και ανθρωπισμό!

Λιτές και αρμονικές γιορτές σας εύχομαι!
Το πολύ φαγητό κακό κάνει και καλό δεν κάνει παρά τις προπαγάνδες με τις οποίες μας παλάβωσαν παραγωγοί, βιομηχανίες και λοιποί!

ΤΙΣ ΓΝΩΡΙΖΑ ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ ΚΑΙ ΧΑΙΡΟΜΟΥΝ...

Στα αρνιά και στα πρόβατα να πήγαινα, για βοσκή.
Όχι, βέβαια, ευχαρίστως.
Τέλος πάντων συμβιβαζόμουν περισσότερο από το να πηγαίνω στα κατσίκια.
Αυτά τα φοβόμουν. Και με φόβιζαν και με νευρίαζαν αφάνταστα γιατί χώνονταν σε θάμνους και γκρεμούς που εμείς, τα μικρά, με τίποτα δεν μπορούσαμε να πάμε για να τα πάρουμε από εκεί.

Με τις ώρες χάνονταν και μας φόβιζαν... μη πάμε σπίτι με τα μισά κατσίκια και ποιος άντεχε μετά τον πατέρα μου!!!
Αχ, αυτά τα κατσίκια είναι το κάτι άλλο και όποιος έμαθε να τα βόσκει έχει αναβαθμίσει το CV του κατά πολύ..

Οι αγελάδες πάλι είναι άλλη ιστορία.
Όταν ξεκίνησα να βόσκω αγελάδες ήμουν πια μεγάλη κοπέλα.
Προμηθευόμουν τα τσιγάρα μου – πάνω από 18 ήμουν αφού στα 18-19 μου είχα μάθει να καπνίζω - ντυνόμουν καλά και ζεστά και, με τις γύρω στις 10 αγελάδες, έπιανα τις διάφορες περιοχές για βοσκή.
Ούτε φαγητό (το ιστορικό αζούχ) ήθελα να κουβαλώ για να μη με βαραίνει.

Πώς αντέχαμε όλη τη μέρα αναρωτιέμαι σήμερα! Πολλές φορές έχω σκεφτεί ότι έτσι και πέσει κατοχή εγώ δεν θα έχω πρόβλημα αφού κατά κάποιον τρόπο την έχω ζήσει και αυτήν!

Αλλά πάντα με τον φόβο μη πέσω σε κινδύνους...
Όταν από μακριά έβλεπα άλλα ζώα μ’ έπιανε ένα σφίξιμο στην κοιλιά.
Όχι, δεν χρειαζόταν ο "συνάδελφος" τσοπάνος να προβεί σε πράξη για να νοιώσω εγώ τον βιασμό – εμένα με αρκούσε να δω το λυσσασμένο, το πειναλέο του βλέμμα προς το κορμί μου!
Εγώ αυτό το αποκαλώ βιασμός και δεν πα να λενε ότι θέλουν οι άλλοι....

Μα μόνο όταν έβλεπα τις αγελάδες του Χρίσου (Χρίστου), που όλες μια - μια τις γνώριζα, δεν το ένοιωθα εκείνο το σφίξιμο!

Από μακριά όταν τις έβλεπα ένιωθα την ζεστασιά να ξεκινά από την κοιλιά και να κατεβαίνει στα πόδια και από εκεί σιγά – σιγά να ανεβαίνει μετά στο κεφάλι και ένα – ένα να ζεσταίνει όλα μου τα κομμάτια μέσα εκεί στον οργανισμό μου.
Μια ζεστασιά που ανακούφιζε το κορμί και την συνείδησή μου και γέμιζε όλη μου την ύπαρξη με χαρά, σιγουριά, ασφάλεια...
Να μην τον ευγνωμονείς μετά αυτόν τον άνθρωπο;

Κάθε φορά που τον βλέπω, τώρα, ανοίγω διάπλατα τα χέρια μου για να τον αγκαλιάσω δείχνοντας την ευγνωμοσύνη μου με την ίδια αγνότητα, ανθρωπιά και καθαρότητα που έδειχνε και αυτός τότε!!!

Στην φωτογραφία χορεύει ο Λεβέντης ο Χρίσος.
Δίπλα η γυναίκα του (Λισάφ) – Ελισάβετ, κόρη του Γαράταη. Άλλη λεβέντισσα αυτή!

Τους εύχομαι τα 6 ή 7 τους κορίτσια (πιο κατάλληλο δεν θα έβρισκε ο Θεός να δώσει κορίτσια) το ίδιο λεβέντικα να είναι!

ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΕΧΟΥΜΕ;

Είπαν πως θα είχε γλέντι στο Καλοχώρι δυο εβδομάδες μετά το πανηγύρι μας!
Πολύ επιτυχία είχε το διήμερο γλέντι του πανηγυριού και πίστεψαν πως αν ξαναγινόταν 14 μέρες αργότερα θα είχε πάλι επιτυχία.
Έτυχε να ήμουν και Ελλάδα τότε, στην Θεσσαλονίκη, και ας πάμε, σκέφτηκα, μπας και θυμηθούμε τα νιάτα μας!

Μ’ είχε φαει και η πρεσβύτερη, νούμερο1 αδελφή μου, η Κερεκή, που τελευταία έχτισε σπίτι και μένει εκεί, στις ρίζες της!
«Έλα πουλίμ αδακές μίαν κιάλλο ας ελέπωσε» με παρακάλαγε και συνδύασα τα δυο μαζί και πήγα με την νούμερο 8 αδελφή μου, την Ναστασία.

Έβρεχε καρεκλοπόδαρα εκείνο το Σάββατο, ο κόσμος είχε ξοδέψει στο πανηγύρι, ε, τι περιμέναμε;
Το καφενείο ήταν άδειο - όχι ακριβώς άδειο αλλά ελάχιστοι είχαν μαζευτεί.

Καθώς φαίνεται, όμως, και με ελάχιστους γίνεται γλέντι.
Η ορχήστρα συντονισμένη, ο νταουλτζής στα τσαλίμια του, ο τραγουδιστής απ τα Κάτω Πορρόια, που όσο μαγκί τον άφησα πριν 30 + χρόνια άλλο τόσο μαγκί τον βρήκα τώρα, στο φόρτε του και οι λίγοι παρόντες Καλοχωρίτες στο κέφι τους!

Όλα καλά... μέχρι κι εγώ έριξα κάποιους χορούς που, Sorry πόντιοι, αλλά μόνο με ποντιακά εγώ δεν την βρίσκω!
Θέλω και τα ελληνικά μου θέλω και την ποικιλία μου!

«Καλά βρε μεγάλε, τόση μαγκιά διαθέτεις, ελληνικά δεν διαθέτεις στο ρεπερτόριό σου» ρώτησα στον τραγουδιστή που φάνηκε να καταχάρηκε που με είδε μετά από τόσα χρόνια...

«Τς» ήταν η απάντησή του!

Μάλιστα! Κάργα πόντιος αυτός! Ποντιάρας!
Πάντως, υλικό με φωτογραφίες, έστω γι αυτό το ποστ, έχω πάρει!


Φωτογραφία 1 - ο Χάμπος (Χαράλαμπος) τη Ζεγκλίλια, η Ναστασία τη Πατήρη (νούμερο 8 αδελφή μου), ο Τίγκης (Αναστάσης) τη Χάτσονος.
Τον τελευταίο, καθώς και τα πρώτα μικρά, δεν τους γνωρίζω - ίσως είναι από άλλο χωριό!
Και, φυσικά, ο τραγουδιστής Ιακωβίδης Ευθήμης, έτσι νομίζω λέγεται.

Φωτογραφία 2 - ο νταουλτζής μ’ ένα από τα απλά του τσαλίμια - τα τολμηρά του δεν προλάβαινα να τα φωτογραφίσω.
Αυτός που χορεύει είναι ο Χρίσος (Χρίστος) τη Κανής.
Είναι ο άνθρωπος στον οποίο τρέφω έναν ιδιαίτερο σεβασμό.
Προσεχώς θα του αφιερώσω ένα ολόκληρο ποστ!

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΑ ΣΑΣ ΠΩ....

...που μου την διηγήθηκε η Κερεκή από το Göteborg της Σουηδίας (φωτογραφία) όταν είχε έρθει στην Στοκχόλμη για έναν διαγωνισμό στην διήγηση παραμυθιού!
Αυτή η Κερεκή την είχε ακούσει την ιστορία από την γιαγιά της, την Κερεκή Χριστοφορίδου, την γειτόνισσά μου στο Καλοχώρι.
25 είναι τα βήματα μεταξύ των σπιτιών μας, τα μέτρησα τώρα που ήμουν στο χωριό.

Όταν, λεει, οι παλαιοί μας ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Καλοχώρι Σερρών - από άλλες διηγήσεις ξέρουμε ότι τότε από τα παραθαλάσσια μέρη της Κατερίνης είχαν έρθει, εκεί όπου αρχικά σαν πρόσφυγες, τότε, από την μικρά Ασία τους εγκατέστησαν αλλά αυτοί, οι δικοί μας, από θάλασσες και τέτοια δεν γνώριζαν και ζήτησαν βουνίσια μέρη, εξ ου και η εγκατάστασή τους στα άγονα και φτωχά μέρη όπου κι εγώ είχα την ατυχία να γεννηθώ – και αφού είχαν χτίσει τα σπίτια τους κλπ., ήρθε η ώρα να σκεφτούν και για την εκκλησία του χωριού.

Παπάς υπήρχε ήδη αλλά το πρόβλημα ήταν στο σε ποιο από τα τρία σημεία, που οι άντρες του χωριού είχαν επιλέξει, θα χτιζόταν η εκκλησία.

Η γιαγιά Κερεκή, κοινώς Λαμπίνα, που τότε ήταν και νέα και ωραία αλλά πάνω απ όλα ήταν και έξυπνη, είχε δει τότε ένα όνειρο στο οποίο το σενάριο είχε ως εξής:

Ένα φέρετρο με το πτώμα ενός μεγάλου, του Δεσπότη, ας πούμε, ήταν μέσα σε μια εκκλησία (στο μέρος όπου σήμερα βρίσκεται η εκκλησία του χωριού μας).
Το φέρετρο αυτό το βραδάκι το μετακινούσαν οι χωρικοί, οι άντρες, σ’ ένα από τα άλλα τρία μέρη που διεκδικούνταν να χτιστεί η εκκλησία.
Μα το πρωί βρίσκανε το φέρετρο στο αρχικό σημείο, εκεί που είναι η εκκλησία σήμερα.
Το γεγονός αυτό συνέβη τρεις φορές.... στο όνειρο.

Η γιαγιά Κερεκή είχε τότε φιλενάδα την παπαδιά του χωριού και, επόμενο ήταν, να το διηγηθεί σ’ αυτήν μ’ εκείνο το ωραίο, το εκφραστικό και το περιγραφικό της στυλ.

(Να μην έχει να μοιάσει η μικρή Κερεκή από το Göteborg;)
Επόμενο ήταν, επίσης, η παπαδιά να το πει στον άντρα της, τον παπά, και βλέπει η Κερεκή τον παπά μιαν ωραία πρωία στην πόρτα της.

«Κέρεκη έναν καλό όνειρο έξα ότι είδες, για πέατο και σεμέν...» της είπε αυτός και η Κερεκή, δεν γνωρίζω αν εσκεμμένα, πάντως του απάντησε διπλωματικά ως εξής: «Εμείς οι γαρήδες, Πάτερ, τρανά είναι τα μαλία μουνε αμα κοντά είναι τα μυαλά μουνε... ασ’ εμέν πα ντο αραέφς....»
Εμείς οι γυναίκες έχουμε μεν μακριά μαλλιά αλλά έχουμε και κοντά μυαλά... τι άραγε ψάχνεις από μένα!

Του άρεσε, βέβαια, το όνειρο, του Παπά, κι έτσι χτίστηκε η εκκλησία εκεί όπου βρίσκεται σήμερα, 15 βήματα από το σπίτι μου. (και 10 από της Κερεκής!!!)

Και για το όνομα «Αϊ Δημήτρης» ειπώθηκε κάτι, που μάλιστα το διασταύρωσα και με την μια κόρη της Κερεκής, την Μελπού, λυπάμαι, όμως, που δεν το θυμάμαι.... άλλη φορά ίσως το γράψω κι αυτό.

Αυτό, λοιπόν, είναι το παραμύθι για την εκκλησία μας που τώρα την βρήκα ανανεωμένη και το εξωτερικό της χτισμένο με πέτρες (φωτογραφία).

Καλά να είναι η μικρή Κερεκή από το Göteborg που μου έδωσε το έναυσμα να γράψω αυτό εδώ το αφιέρωμα στην εκκλησία μας.